1. TÜRKİYE TOPRAK VERİMLİLİĞİ HARİTASI PROJESİ

Dünya nüfusunun artışına paralel olarak tarımsal gıda ihtiyacı da artmaktadır. Kıt kaynakların doğru ve verimli kullanılması, tarımsal gıda arz talep dengesinin karşılanması ve sürdürülebilirliğin sağlanması açısından önem arz etmektedir.

Gübretaş ülkemizdeki tarım alanlarının doğru ve verimli kullanılması amacıyla 2005 yılında Türkiye Toprak Verimliliği Haritası Projesini başlatmıştır. Bu projede ülke topraklarının verimlilik değerleri haritasının oluşturulması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, mevcut nitelik ve nicelik bilgileri, konumsal verilerle sınıflandırılarak harita programı vasıtasıyla konumlar altındaki alt alanlara veriler  girilmektedir. 18 yıldan beri yürütülen proje kapsamında 81 ilden 19 binin üzerinde arazinin toprak numunesi alınıp analiz edilerek dijital ortama aktarılmıştır. Bugüne kadar GPS ile konum tayini yapılarak alınan toplam 18.073 noktanın analizi yapılmıştır.

Çiftçilerden gelen toprak örneklerinde analizler yapılmakta, gübreleme önerilerini de içeren raporlar arazi sahiplerine ulaştırılmaktadır. Bu proje ile birlikte en az 50 bin çiftçiye uygulamalı toprak analizi ve bilinçli bitki besleme eğitimleri verilmiştir.

13 çeşit bitkiye ve bölgeye özel gübre ile tarımda verim artışına önemli katkılar sağlanmıştır.

Toprak Verimliliği Haritası Projesi ile aşağıdaki hedeflere ulaşılması amaçlanmıştır:

1. GPS koordinatlarının dijital ortama aktarılması ile ülkemiz coğrafi bölgelere göre, makro ve mikro besin elementi düzeyindeki toprak verimlilik haritasını çıkartarak, tarımsal üretimin geleceği için bir veri tabanı oluşturmak ve bu alanda yapılacak çalışmalara kaynak oluşturmak,
2. Başta Tarım Kredi Kooperatifleri ortakları olmak üzere üreticilerin bilinçlenmesini sağlamak ve toprak numunesi alınan arazilerin gübreleme programları ile ilgili bilimsel tavsiyede bulunmak,
3. Üretici arazisinden alınan toprak numunesinin analizi kapsamındaki tüm toprak verimliliği parametrelerinin sonuçlarını Gübretaş ziraat mühendisleri vasıtasıyla çiftçilere bildirmek ve sorunların çözümüne ve verim artışına katkı sağlamak amacıyla bilinçli bitki besleme önerilerinde bulunmak,
4. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda ülke ekonomisinde önem arz eden bitkilere ve tarımsal bölgelere yönelik dengeli ve zengin içerikli özel gübreler geliştirmek,
5. Gübretaş’ın bu proje kapsamında yaptığı çalışmaların sonuçlarını, daha sonra T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı ve üniversitelerin bu alanda yaptıkları çalışmalarla birleştirerek ülke tarımı ile ilgili büyük bir veri tabanı oluşumuna katkı sağlamak.

2. GÜBRETAŞ EĞİTİM BURSU

Tarım sektöründe nitelikli insan gücünü desteklemek amacıyla 2007 yılından beri lisans düzeyindeki öğrenciler için verilen Gübretaş Eğitim Bursu’nun kapsamı 2017 yılından itibaren genişletilmiştir. Ziraat fakültelerinde lisansüstü eğitim gören tezli yüksek lisans ve doktora öğrencileri de 2021 yılından itibaren itibaren burstan yararlanmaya başlamıştır. Bu kapsamda 2022-2023 eğitim yılı itibariyle Türkiye genelindeki toplam 41 ziraat fakültesinde lisans ve lisansüstü eğitimi gören ihtiyaç sahibi çiftçi çocuklarına eğitim dönemi boyunca burs desteği sağlanmaktadır.

Başlangıcından bu yana 550’den fazla ziraat fakültesi öğrencisinin yararlandığı bu projede, hâlihazırda 68 lisans öğrencisine burs verilmektedir.

3. BİLİNÇLENDİRME FAALİYETLERİ

Gübretaş, “Bilinçli tarımsal üretimi yaygınlaştırarak topraklarımıza bereket katmak” misyonundan hareketle bitki besleme alanında üreticilere ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nde görevli ziraat mühendislerine yönelik eğitim toplantıları düzenlemektedir. Eğitim toplantılarında üreticiler, dengeli gübrelemenin temel ilkeleri, bitki besleme teknikleri ve toprak analizi konularında bilgilendirilmektedir. Bu eğitim faaliyetleri ile tarımsal üreticilerin, dünya pazarlarında rekabet edebileceği yüksek verimli ve üstün kaliteli ürünler yetiştirmesi, başta gübre olmak üzere girdi maliyetlerini optimize ederek kârlılığı artırması amaçlanmaktadır.

4. ARAZİDE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Gübretaş’ın üreticiler için bilimsel yöntemlere göre hazırlanmış bitki besleme programlarının uygulanmasına yönelik arazide danışmanlık hizmetleri arasında “Bitki besleme reçetesi oluşturma” önemli bir yer tutmaktadır. Bu kapsamda uzman ziraat mühendislerimiz arazileri gözlemleyerek üreticiye özel bitki besleme önerisinde bulunmaktadır. 2023 yılında 10.519 üreticiye arazilerinde reçetelendirme hizmeti verilerek tarımsal üretimde bilinçli bitki beslemenin yaygınlaştırılmasına katkı sağlanmıştır.

5. MOBİL DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Gübretaş, yüz yüze danışmanlık hizmetlerinin yanı sıra mobil iletişim kanalları üzerinden de üreticilere ulaşmaktadır. Canlı telefon bağlantısı,  mobil danışma hattı ve EGP mobil uygulama ile üreticiler diledikleri yerden ve istedikleri zamanda Gübretaş uzman ziraat mühendislerinden tarımsal üretimle ilgili destek alabilmektedir. 2023 yılında dijital kanallardan toplam 5.472 üretici uzman ziraat mühendislerimiz tarafından bilgilendirilmiştir.

6. MODEL ÜRETİM ALANLARI PROJESİ

Gübretaş’ın bilinçli tarımsal üretimi artırmaya yönelik önemli faaliyetlerinden biri olan Model Üretim Alanları Projesi, bilimsel yöntemlere göre bitki besleme yoluyla tarımsal üretimde verim ve kalitenin artırılmasına yönelik çözümler üretmeyi hedeflemektedir. Projenin diğer bir hedefi ise optimum gübre tüketimi ile maksimum verimin elde edilmesidir. Böylece gereğinden fazla gübre tüketiminin önüne geçilerek kaynak israfının önlenmesi ve en değerli hazinemiz konumundaki topraklarımızın korunması amaçlanmaktadır.

Model arazilerde gübreleme programları toprak analizi sonuçlarına göre belirlenmektedir. Model tarlalar/bahçeler üretim döneminde uzman mühendisler tarafından sürekli kontrol edilmekte ve elde edilen sonuçlar düzenlenen tarla günleri ile bölgedeki üreticilerle paylaşılmaktadır. Model arazilerde kullanılan bitki besleme programları; Gübretaş tarafından “Etkili Gübreleme Programları” adıyla dokümana dönüştürülerek çeşitli iletişim mecraları üzerinden tüm çiftçilere ulaştırılmaktadır.

2023 yılında 7 farklı bitki için 10 model üretim alanı oluşturulmuştur. Tüm alanlardan üreticilere göre ortalama yüzde 23’ün üzerinde verim elde edilmiştir.